अमेरिका- विगत १० बर्षमा झण्डै २५ हजारले नेपालीले नेपालको नागरिकता छाडेर अमेरिकाको नागरिकता लिएका छन् । अमेरिका सरकारको आप्रावासी (इमिग्रेशन) सम्वन्धि मुख्य निकाय डिपार्टमेण्ट अफ होमल्याण्ड सेक्यूरिटीज (डीएचएस)ले विहिवार सार्वजनिक गरेको नयाँ तथ्यांक अनुसार सन् २०१६ मा मात्र ५ हजार ४ जना नेपालीले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरे ।
डिएचएसले दिएको तथ्यांक अनुसार सन् २००७ देखि २०१६ सम्म २४ हजार ९१९ जनाले नेपालीले अमेरिकाको नागरिकता लिएका छन् । अमेरिकाको डीएचएस नेपालको गृहमन्त्रालय जस्तै निकाय हो ।
हालसम्म नेपालको कानुन अनुसार दोहोरो नागरिकता दिन पाइंदैन । नेपालको कानुनमा विदेश नागरिकता स्विकारेपछि स्वत नेपाली नागरिकता खारेज हुने प्रावधान छ । नयाँ संविधानमा विदेशमा वस्ने नेपालीलाई गैर आवासिय नागरिकता दिने उल्लेख भएपनि यो अहिलेसम्म कार्यान्वयनमा आएको छैन । यस सम्वन्धि ऐन कानुन वन्ने प्रकृयामै छ ।
अमेरिकाको नागरिकता लिने नेपालीको संख्या विगत १० वर्ष यता निरन्तर भईरहेको छ । सन् २००७ मा जम्मा ६३८ जनाले नेपालको त्यागेर अमेरिकी नागरिकता लिएका थिए । त्यसयता यो संख्या निरन्तर बृद्धि भईरहेको छ । सन् २०१५ मा ४ हजार २२५ नेपालीले अमेरिकी नागरिकता प्राप्त गरेका थिए ।
डीभी लटरीमा आउने नेपालको संख्या बृद्धि हुदैं गएकाले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गर्ने नेपालीको संख्या बृद्धि हुदैं गएको हो । डीभी लटरी ग्रिनकार्ड पाउने सवैभन्दा सजिलो माध्यम हो ।
अमेरिकामा काम गर्न र स्थायी बसोबासका लागी चाहिने ग्रिनकार्ड लिएको करिव ५ बर्षमा अमेरिकाको नागरिकताका लागि निवेदन दिन सकिन्छ । अपराध गरेको वा संलग्न भएको कुनै रेकर्ड छैन भने नागरिकता पाइन्छ ।
नागरिकता लिएपछि अमेरिकाको पासपोर्टमा यात्रा गर्न पाइन्छ । नेपाल वा भारत जाँदा भने शुल्क तिरेर भिसा लिनु पर्छ । यस वाहेक वैवाहिक सम्वन्ध, आश्रय (एजाइलम), रोजगारी लगायतका आधारमा ग्रिनकार्ड पाउनेले पनि पाँच बर्षमा नागरिकताका लागि आवेदन दिन सक्छन् ।
अमेरिकाको नागरिकता लिएपछि सबै तहको निर्वाचनमा भोट दिन लगायत यहाँको जन्मसिध्द नागरिक सरह बस्न र काम गर्न पाइन्छ । केही रोजगारीमा अमेरिकाका नागरिकलाई मात्र प्रथामिकता दिईएको छ ।
हाल अमेरिकीलाई रोजगारी देऊ भन्ने नारा पनि आईरहेको छ । राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलेले रोजगारमा अमेरिकीलाई प्रथामिकता दिन आव्हान गरिरहेका छन् । हालको ह्वाइट हाउसको नीतिले पनि नागरिकता पर्ने अवस्था छ ।
डीएचएसको तथ्यांक अनुसार सन् २०१६ मा ७ लाख ५३ हजार ६० विदेशीले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरेका छन् । यो अघिल्लो बर्षको भन्दा केही हजारले वढी हो । सन् २०१५ मा ७ लाख ३० हजार २५९ विदेशीले अमेरिकाको नागरिकता लिएका थिए । नागरिकताका लागि सन् २०१६ मा निवेदन दिनेको संख्या भने ९ लाख ७२ हजार १५१ थियो । जसमध्ये ८६ हजार ३३ को निवेदन अस्विकार भएको छ ।
गत बर्ष सवैभन्दा वढी अमेरिकाको नागरिकता पाउनेमा मेक्सिकोका नागरिक छन । अमेरिकासँग जोडिएको मेक्सिकोका १ लाख ३ हजार ५५० जनाले सन् २०१६ मा अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरे । दोस्रो नम्बरमा भने भारतीयहरु छन् । गत बर्ष भारतका ४६ हजार १८८ ले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरेका थिए ।
विश्वकै सवैभन्दा वढी जनसंख्या भएको चीनका करिव ३६ हजारले अमेरिकी नागरिकता पाए । अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गर्नेमा मामिलामा गत बर्ष भुटानले नेपाललाई उछिनेको छ । सन् २०१६ मा ५ हजार ५६३ भुटानीले अमेरिकाको नागरिकता लिए ।
सन् २००७ मा अमेरिकाको नागरिकता लिने भुटानीको संख्या १० मात्र थियो । सन् २०१३ सम्म पनि यो संख्या तीन सय भन्दा कम थियो । सन् २०१४ वाट अमेरिकाको नागरिकता लिने भुटानीको संख्या वढ्न थालेको हो । यो वढ्नुको मुख्य कारण लामो समय देखि नेपालमा बसिरहेका नेपाली भाषी भुटानी शरणार्थी पुर्नवासका लागि अमेरिका आउनु हो ।
फिलिपिन्सका नागरिक अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गर्नेमा चीनभन्दा पनि अघि छन् । सन् २०१६ मा ४१ हजार २८५ फिलिपिनोले अमेरिकाको नागरिकता पाए । यस पछि अमेरिकाको नागरिकता लिनेमा डेमोनिक रिपव्लिक, क्यूवा, भियतनाम, कोलम्बिया, एलसाल्भाडोर, हाइटी, पाकिस्तान, पेरु, इराकका नागरिक वढी छन् ।
सन् २०१६ मा सवैभन्दा कम स्विजिल्याण्डका ८ जनाले मात्र अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरे । युरोपको धनी देश लग्जेवर्गका १८ जनाले मात्र अमेरिकाको नागरिकता लिए । नर्थ कारियाका १६ जनाले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरे ।
अमेरिकाको नागरिकता लिनेमा एशियाली राष्ट्रका नागरिकको संख्या सवैभनदा वढी छ । एशियाली देशका २ लाख ७१ हजार ७३३ ले गत बर्ष अमेरिकाको नागरिकता लिए । यसपछि दक्षिण अमेरिकाका नागरिक पर्छन । यस क्षेत्रका २ लाख ५९ हजार ८४५ ले अमेरिकाको नागरिकता प्राप्त गरे । युरोपका ७४ हजार ३४४ र अफ्रिकाका ७२ हजार ३३८ ले अमेरिकाको नागरिकता लिए ।
कुन बर्षमा कतिले नेपालीले अमेरिकाको नागरिकता लिए
